基于一阶 HMM 标注序列算法的分词算法解析

来源:互联网 发布:c语言结构体指针 编辑:程序博客网 时间:2024/05/01 22:33

之前看到的有关python写的一篇 基于 一阶HMM 序列标注算法的分词代码,主要是基于B M E S序列状态和维特比算法,对当前的句子进行序列标注,然后基于标注序列进行中文分词,这也是目前主流的分词算法,因此结合代码,进行HMM 分词算法的详细分析,加深序列标注算法的理解,为后面的CRF + LSTM算法进行中文分词打下基础


隐马尔科夫模型(HMM)

模型介绍

HMM模型是由一个“五元组”组成:

  • StatusSet: 状态值集合
  • ObservedSet: 观察值集合
  • TransProbMatrix: 转移概率矩阵
  • EmitProbMatrix: 发射概率矩阵
  • InitStatus: 初始状态分布

将HMM应用在分词上,要解决的问题是:参数(ObservedSet, TransProbMatrix, EmitRobMatrix, InitStatus)已知的情况下,求解状态值序列。解决这个问题的最有名的方法是viterbi算法。

参数介绍

  1. StatusSet,状态值集合为(B, M, E, S): {B:begin, M:middle, E:end, S:single}。分别代表每个状态代表的是该字在词语中的位置,B代表该字是词语中的起始字,M代表是词语中的中间字,E代表是词语中的结束字,S则代表是单字成词。
  2. ObservedSet,观察值集合就是所有汉字,甚至包括标点符号所组成的集合。
  3. TransProbMatrix,状态转移概率矩阵的含义就是从状态X转移到状态Y的概率,是一个4×4的矩阵,即{B,E,M,S}×{B,E,M,S}。
  4. EmitProbMatrix,发射概率矩阵的每个元素都是一个条件概率,代表P(Observed[i]|Status[j])
  5. InitStatus,初始状态概率分布表示句子的第一个字属于{B,E,M,S}这四种状态的概率。

Viterbi算法

Viterbi算法的核心思想就是动态规划实现最短路径,按照Michael Collins教的,核心思想是: 
Define a dynamic programming table π(k,u,v), 
π(k,u,v) = maximum probability of a tag sequence ending in tags u,v at position k. 
For any k ∈ {1…n}: π(k,u,v) = max ( π(k-1,w,u) × q(v|w,u) × e(xk|v) ) 
完整的Viterbi算法网上有很多资料可以查看,本文主要关注代码的实现。


实验

代码1:模型训练

生成三个文件: 
prob_start.py 为初始状态概率 
prob_trans.py 为状态转移概率 
prob_emit.py 为发射概率

# -*- coding: utf-8 -*-# 二元隐马尔科夫模型(Bigram HMMs)# 'trainCorpus.txt_utf8'为人民日报已经人工分词的预料,29万多条句子import sys#state_M = 4#word_N = 0A_dic = {}B_dic = {}Count_dic = {}Pi_dic = {}word_set = set()state_list = ['B','M','E','S']line_num = -1INPUT_DATA = "trainCorpus.txt_utf8"PROB_START = "trainHMM\prob_start.py"   #初始状态概率PROB_EMIT = "trainHMM\prob_emit.py"     #发射概率PROB_TRANS = "trainHMM\prob_trans.py"   #转移概率def init():  #初始化字典    #global state_M    #global word_N    for state in state_list:        A_dic[state] = {}        for state1 in state_list:            A_dic[state][state1] = 0.0    for state in state_list:        Pi_dic[state] = 0.0        B_dic[state] = {}        Count_dic[state] = 0def getList(input_str):  #输入词语,输出状态    outpout_str = []    if len(input_str) == 1:        outpout_str.append('S')    elif len(input_str) == 2:        outpout_str = ['B','E']    else:        M_num = len(input_str) -2        M_list = ['M'] * M_num        outpout_str.append('B')        outpout_str.extend(M_list)  #把M_list中的'M'分别添加进去        outpout_str.append('E')    return outpout_strdef Output():   #输出模型的三个参数:初始概率+转移概率+发射概率    start_fp = file(PROB_START,'w')    emit_fp = file(PROB_EMIT,'w')    trans_fp = file(PROB_TRANS,'w')    print "len(word_set) = %s " % (len(word_set))    for key in Pi_dic:           #状态的初始概率        Pi_dic[key] = Pi_dic[key] * 1.0 / line_num    print >>start_fp,Pi_dic    for key in A_dic:            #状态转移概率        for key1 in A_dic[key]:            A_dic[key][key1] = A_dic[key][key1] / Count_dic[key]    print >>trans_fp,A_dic    for key in B_dic:            #发射概率(状态->词语的条件概率)        for word in B_dic[key]:            B_dic[key][word] = B_dic[key][word] / Count_dic[key]    print >>emit_fp,B_dic    start_fp.close()    emit_fp.close()    trans_fp.close()def main():    ifp = file(INPUT_DATA)    init()    global word_set   #初始是set()    global line_num   #初始是-1    for line in ifp:        line_num += 1        if line_num % 10000 == 0:            print line_num        line = line.strip()        if not line:continue        line = line.decode("utf-8","ignore")  #设置为ignore,会忽略非法字符        word_list = []        for i in range(len(line)):            if line[i] == " ":continue            word_list.append(line[i])        word_set = word_set | set(word_list)   #训练预料库中所有字的集合        lineArr = line.split(" ")        line_state = []        for item in lineArr:            line_state.extend(getList(item))   #一句话对应一行连续的状态        if len(word_list) != len(line_state):            print >> sys.stderr,"[line_num = %d][line = %s]" % (line_num, line.endoce("utf-8",'ignore'))        else:            for i in range(len(line_state)):                if i == 0:                    Pi_dic[line_state[0]] += 1      #Pi_dic记录句子第一个字的状态,用于计算初始状态概率                    Count_dic[line_state[0]] += 1   #记录每一个状态的出现次数                else:                    A_dic[line_state[i-1]][line_state[i]] += 1    #用于计算转移概率                    Count_dic[line_state[i]] += 1                    if not B_dic[line_state[i]].has_key(word_list[i]):                        B_dic[line_state[i]][word_list[i]] = 0.0                    else:                        B_dic[line_state[i]][word_list[i]] += 1   #用于计算发射概率    Output()    ifp.close()if __name__ == "__main__":    main()
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • 25
  • 26
  • 27
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
  • 33
  • 34
  • 35
  • 36
  • 37
  • 38
  • 39
  • 40
  • 41
  • 42
  • 43
  • 44
  • 45
  • 46
  • 47
  • 48
  • 49
  • 50
  • 51
  • 52
  • 53
  • 54
  • 55
  • 56
  • 57
  • 58
  • 59
  • 60
  • 61
  • 62
  • 63
  • 64
  • 65
  • 66
  • 67
  • 68
  • 69
  • 70
  • 71
  • 72
  • 73
  • 74
  • 75
  • 76
  • 77
  • 78
  • 79
  • 80
  • 81
  • 82
  • 83
  • 84
  • 85
  • 86
  • 87
  • 88
  • 89
  • 90
  • 91
  • 92
  • 93
  • 94
  • 95
  • 96
  • 97
  • 98
  • 99
  • 100
  • 101
  • 102
  • 103
  • 104
  • 105
  • 106
  • 107
  • 108
  • 109
  • 110
  • 111
  • 112
  • 113
  • 114
  • 115
  • 116
  • 117
  • 118
  • 119
  • 120
  • 121
  • 122
  • 123
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • 25
  • 26
  • 27
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
  • 33
  • 34
  • 35
  • 36
  • 37
  • 38
  • 39
  • 40
  • 41
  • 42
  • 43
  • 44
  • 45
  • 46
  • 47
  • 48
  • 49
  • 50
  • 51
  • 52
  • 53
  • 54
  • 55
  • 56
  • 57
  • 58
  • 59
  • 60
  • 61
  • 62
  • 63
  • 64
  • 65
  • 66
  • 67
  • 68
  • 69
  • 70
  • 71
  • 72
  • 73
  • 74
  • 75
  • 76
  • 77
  • 78
  • 79
  • 80
  • 81
  • 82
  • 83
  • 84
  • 85
  • 86
  • 87
  • 88
  • 89
  • 90
  • 91
  • 92
  • 93
  • 94
  • 95
  • 96
  • 97
  • 98
  • 99
  • 100
  • 101
  • 102
  • 103
  • 104
  • 105
  • 106
  • 107
  • 108
  • 109
  • 110
  • 111
  • 112
  • 113
  • 114
  • 115
  • 116
  • 117
  • 118
  • 119
  • 120
  • 121
  • 122
  • 123

代码2:测试分词效果

# -*- coding: utf-8 -*-def load_model(f_name):    ifp = file(f_name, 'rb')    return eval(ifp.read())  #eval参数是一个字符串, 可以把这个字符串当成表达式来求值,prob_start = load_model("trainHMM\prob_start.py")prob_trans = load_model("trainHMM\prob_trans.py")prob_emit = load_model("trainHMM\prob_emit.py")def viterbi(obs, states, start_p, trans_p, emit_p):  #维特比算法(一种递归算法)    V = [{}]    path = {}    for y in states:   #初始值        V[0][y] = start_p[y] * emit_p[y].get(obs[0],0)   #在位置0,以y状态为末尾的状态序列的最大概率        path[y] = [y]    for t in range(1,len(obs)):        V.append({})        newpath = {}        for y in states:      #从y0 -> y状态的递归            (prob, state) = max([(V[t-1][y0] * trans_p[y0].get(y,0) * emit_p[y].get(obs[t],0) ,y0) for y0 in states if V[t-1][y0]>0])            V[t][y] =prob            newpath[y] = path[state] + [y]        path = newpath  #记录状态序列    (prob, state) = max([(V[len(obs) - 1][y], y) for y in states])  #在最后一个位置,以y状态为末尾的状态序列的最大概率    return (prob, path[state])  #返回概率和状态序列def cut(sentence):    prob, pos_list =  viterbi(sentence,('B','M','E','S'), prob_start, prob_trans, prob_emit)    return (prob,pos_list)if __name__ == "__main__":    test_str = u"新华网驻东京记者报道"    prob,pos_list = cut(test_str)    print test_str    print pos_list
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • 25
  • 26
  • 27
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
  • 33
  • 34
  • 35
  • 36
  • 37
  • 38
  • 39
  • 40
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • 25
  • 26
  • 27
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
  • 33
  • 34
  • 35
  • 36
  • 37
  • 38
  • 39
  • 40

结果

新华网驻东京记者报道['B', 'M', 'E', 'S', 'B', 'E', 'B', 'E', 'B', 'E']
1 0